Tekst oryginału (nazwa angielska zwyczajowa): Scarlet lightning (Maltesecross) Polskie tłumaczenie (nazwa polska zwyczajowa): Szkarłatna szałwia (Firletka chalcedońska)
Ogrodowa bylina zwyczajowo nazywana także krzyżem maltańskim, krzyżem Jerozolimy, popularna również w polskich ogródkach do tej pory. Naturalne występowanie firletki chalcedońskiej rozciąga się od europejskiej Rosji przez Syberię i Azję Środkową po Mongolię i północne Chiny. Występuje tam na wilgotnych łąkach leśnych, na skrajach zarośli i w wąwozach.
_BHL8099837%5B1%5D.jpg)
Firletka przybyła do Europy Środkowej jako roślina ozdobna z ogrodów tureckich około połowy XVI wieku, co również wyjaśnia dawne nazwy kwiatu, takie jak Flos Constantinopolitanus, Lychnis Bycantina czy Chalcedonia (od miasta Chalcedon). Podobnie jak wiele innych orientalnych roślin ogrodowych, mogła przybyć do Europy Środkowej dzięki handlowi weneckiego Lewantu.
W XVIII wieku niemieccy przyrodnicy, tacy jak Johann Georg Gmelin w 1739 r . czy Peter Simon Pallas w 1772 r., odkryli naturalne stanowiska firletki w południowej i środkowej Rosji. Pallas poinformował, że kwiatostany rośliny były używane przez Tatarów jako mydło, rosyjska nazwa ludowa tamtych czasów -Боярская Спесь = „duma bojarska”. Do tureckich ogrodów trafił więc prawdopodobnie przez Tatarów. Pierwszą ilustrację gatunku można znaleźć w 1583 roku w dziele flamandzkiego botanika Remberta Dodoensa. (rycina obok)
Od XVII w. uprawiano różne odmiany barwne. Rośliny o kwiatach białych i biało-czerwonych odnotowano w 1613 r., a nieco później także o kwiatach podwójnych szkarłatnych. Formę tę wysoko cenił Goethe („najpiękniejsza rzecz, jaką można zobaczyć jako ozdoba ogrodu”). Od końca XIX wieku bardzo popularna wcześniej roślina była uważana za staroświecką i była używana znacznie rzadziej.
Ogród państwa Barry
Firletka chalcedońska w bazie USDA PLANTS
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz